MATRAKÇI NASUH'UN İZİNDE / MENAZİLNAME
Matrakçı Nasuh Üstad. Üzerinde yaşadığımız coğrafyada Anadolu‘da mayalanmış ve demlenmiş bir KÖK SANATÇImız. Kök sanatlarımızdan "Kitap Resim Sanatı Minyatür"de kendine özgün bir üslup yaratarak dünya sanat tarihine önemli bir iz bırakmış çok yönlü bir deha. Osmanlı İmparatorluğu’nun 10. Padişahı Kanuni Sultan Süleyman döneminin saray sanat atölyesinin başındaki kişi.
Yıl 1533.
Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı Kanuni Sultan Süleyman ve yönetimindeki ordusu Irak-İran Seferi için İstanbul’dan yola çıktılar. Bu sefer 1536 yılına dek sürdü.
Yıl 1537.
Kanuni Sultan Süleyman döneminde saray nakkaşhanesinin başnakkaşı olan Matrakçı Nasuh ve ekibi bir minyatürlü el yazması kitabı çalıştılar. Kitap uzun adı ile "Menazil-i Sefer-i Irakeyn-i Sultan Süleyman Han", kısa adı ile "Menazilname" idi. Bu kitapta Irakeyn Seferi’nde ordunun geçtiği ve konakladığı yerlerden 116 noktadaki şehir ve binalar topografik minyatürler olarak çalışıldı. Döneminden bugüne belgeler sunan bu kitabın tek orijinal nüshası halen İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi‘nde T5694 kayıt numarası ile muhafaza edilmektedir.
İzmir'de, Figen Gürsoy Atölyesi'nde minyatüre sevdalı altı arkadaş, 482 yaşındaki Menazilname'nin içerdiği tüm minyatürleri reprodüksiyon olarak yeniden çalışarak tamamladık. Özgün minyatürler üretmekte olan grubumuzun, çok değerli üstad Matrakçı Nasuh'un Menazilname kitabındaki 116 parçalık bir seri oluşturan tüm minyatürlerini yeniden çalışma amacı:
"İçinde bulunduğumuz "Farkındalık Yüzyılı"nda bütünüyle Anadolu topraklarında mayalanmış ve demlenmiş bir minyatür üstadı olan Matrakçı Nasuh’un; yeryüzündeki üretilmiş binlerce resim arasından kolaylıkla seçilebilecek “Özgün Üslubu” ile ürettiği Osmanlı Sanatı’nın en önemli eserlerinden biri olan bu kitaba dair daha yaygın bir farkındalık geliştirmek ve genç nesillerle bu sanat eserlerini buluşturmak. Kültür tarihimizin en kıymetli parçalarından biri olan bu muhteşem kitaptaki minyatürlerin ilk kez tamamını reprodüksiyon olarak üreterek tanınmasına, bilinmesine katkıda bulunmak."
Bu projenin ilk minyatürü 2008 yılında benim tarafımdan çalışıldı. Bu çalışma Menazilname kitabının da ilk minyatürü olan İstanbul idi. Yıllar önce minyatüre sevdalanmamı sağlayan bu minyatürü bir teşekkür anlamında çalışmıştım. Ancak gün geçtikçe kitaptaki diğer minyatürlerin hepsini çalışma isteğim güçlendi. Son üç yıldır keyifle, aşkla, tutkuyla diğerlerini çalışırken Figen Gürsoy Atölyesi'ne devam eden beş yol arkadaşımı da bu projeye davet ettim. Bu muhteşem lezzetten daha çok minyatür sevdalısının da pay almasını istedim.
Projeye başladığımızda ilk kaynağımız Prof. Hüseyin Gazi Yurdaydın'ın 1976 yılında Türk Tarih Kurumu'ndan çıkardığı "Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn" isimli kitabı idi. Sonra Prof. Nurhan Atasoy'un 2015 yılında çıkardığı "Matrakçı Nasuh ve Menazilnamesi" ikinci ana kaynağımız oldu.
Çalışmalarımız tamamlanınca projemizi T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na sunduk ve projemizin Bakanlık tarafından desteklenmesi ile onurlandık.
FİGEN GÜRSOY ATÖLYESİ / İzmir
"MATRAKÇI NASUH'UN İZİNDE - MENAZİLNAME" sergilerimiz üç ilde açıldı.
- ANKARA / 25-30 Kasım 2019 MİLLİ KÜTÜPHANE Sergi Salonu
- İZMİR / 2-22 Aralık 2019 İZMİR RESİM ve HEYKEL MÜZESİ Turgut Pura Salonu
- İSTANBUL / 20 Şubat-15 Mart 2020 TÜRK ve İSLAM ESERLERİ MÜZESİ Sergi Salonu
Sergi İçeriği Matrakçı Nasuh'un "Menazilname" isimli başyapıtının içerdiği tüm minyatür resimlerin 116 parçalık tam seri halinde reprodüksiyon olarak üretimleridir. Bu tam serinin çalışılması dört yıl sürmüştür ve bir ilktir.
